




Στην περιοχή του Μαραθίου αναπτύχθηκε στην αρχαιότητα (κυρίως από τον 7ο αιώνα π.Χ. και μετά) ένα εκτεταμένο σύμπλεγμα λατομείων επιφανειακής και υπόγειας εξόρυξης του περίφημου Παριανού Μαρμάρου, της λεγόμενης Παρίας Λίθου. Σήμερα είναι γνωστό ότι η λατομία εκτεινόταν σε μια ευρεία ζώνη πέραν των στοών των Νυμφών και του Πανός.
Τα σημαντικότερα λατομεία μαρμάρου της Πάρου εντοπίζονται στην βόρεια πλευρά του Όρους Μάρπησσα των αρχαίων (σημερινή ονομασία Αγ. Πάντες), στις όχθες του χειμάρρου Σκαρπαθιώτη (ή Ξηροπόταμου, σε νεώτερους χάρτες) ανατολικά του οικισμού Μαράθι, σε απόσταση περίπου 6 χλμ από την Παροικιά.
Το λατομείο των Νυμφών είναι το γνωστότερο μεταξύ των λατομείων του Μαραθίου. Πήρε το όνομά του από το αναθηματικό ενεπίγραφο ανάγλυφο, σκαλισμένο στο φυσικό πέτρωμα στην αριστερή πλευρά της νότιας στοάς, αφιέρωμα του Αδάμαντα από την Θράκη προς τις Νύμφες, έργο του 4ου αι. π.χ.
Το λατομείο του Πανός είναι το δεύτερο μεγάλο λατομείο της περιοχής του Μαραθίου. Δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες διαφορές στη μορφή και τις διαστάσεις σε σχέση με το λατομείο των Νυμφών, είναι επίσης επικλινές, αλλά με λιγότερες λιθογομώσεις λόγω του τρόπου ανάπτυξης της εκμετάλλευσης.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και ο Δήμος Πάρου σε συνεργασία με την μη-κερδοσκοπική “Πάρκο Αρχαίων Λατομείων Πάρου” που υποστηρίζεται από πολιτιστικούς και επαγγελματικούς φορείς του νησιού, συνεργάζονται σε ένα πρόγραμμα μακράς πνοής με στόχο την ανάδειξη του χώρου.